Pigułki antykoncepcyjne- pełne zabezpieczenie przed niechcianą ciążą?
Jak brać pigułki antykoncepcyjne? Co zrobić, gdy zapomnimy o pigułce? Tabletka hormonalna może się składać z jednego bądź dwóch hormonów. Najczęściej są to tak zwane DTA czyli składnikowe tabletki antykoncepcyjne, składające się z części estrogenowej i progesteronowej. Oczywiście te części mogą być dobrane w różnych proporcjach. Pamiętajmy, że o doborze tabletki decyduje system hormonalny pacjentki.
dr Jacek Tulimowski – specjalista ginekolog położnik
dr Beata Sterlińska – specjalista ginekolog położnik
Jak działają pigułki antykoncepcyjne? Dlaczego są najskuteczniejszą metodą antykoncepcji? Jakie są zasady używania antykoncepcji doustnej – bierzemy rano, wieczorem, jak długo? Czy pominięcie jednej pigułki antykoncepcyjnej niesie za sobą ryzyko nieplanowanej ciąży? Jak należy w takim wypadku postępować i jakie konsekwencje dla organizmu ma ta mała przerwa.
Antykoncepcja doustna
Bardzo często pytają państwo o metody działania tabletek antykoncepcyjnych. Proszę pamiętać, że tabletka hormonalna może się składać z jednego bądź dwóch hormonów. Najczęściej są to tak zwane DTA, czyli składnikowe tabletki antykoncepcyjne, składające się z części estrogenowej i progesteronowej. Oczywiście, te części mogą być dobrane w różnych proporcjach. Pamiętajmy, że o doborze tabletki decyduje system hormonalny pacjentki. My indywidualnie dla każdej pacjentki dobieramy proporcje hormonów. Na rynku mamy około 30 różnych preparatów tego typu. Drugim rodzajem tabletek są tabletki zawierające czysty progesteron w mikrodawce. Podaje sie w trochę innym systemie niż tabletki DTA.
Jak brać pigułki antykoncepcyjne?
Teraz przejdziemy do systemów podawania antykoncepcji. Klasyczny system podawania tabletek estrogenowych i progesteronowych to 20 dni podawania i 7 dni przerwy lub 24 dni podawania i 4 tabletki placebo, czyli w sumie 28 dni podawania. Jest też system 26 dni podawania i 2 tabletki placebo, co razem daje również 28 dni podawania.
W systemie podawania tabletek zawierających sam progesteron podajemy jedną tabletkę dziennie przez 28 dni. W systemach 28 dniowych lek podajemy non-stop, bez przerw, do momentu zakończenia przyjmowania antykoncepcji w ogóle,
Jak działa tabletka?
Po pierwsze pigułka antykoncepcyjna blokuje owulację na poziomie podwzgórze – przysadka, co oznacza, że nie ma możliwości wystąpienia owulacji. Zatem przy regularnym braniu pigułek, jeżeli nie zachodzą dodatkowe okoliczności , które mogłyby wpłynąć na skuteczność tej metody antykoncepcyjnej kobiety nie mają w ogóle owulacji. Szansa na zajście w ciążę w tej sytuacji jest minimalna.
Po drugie, zawarte w niej hormony, powodują zagęszczenie śluzu szyjkowego i zmniejszenie możliwości penetracji plemników przez śluz szyjkowy. Finalnie doprowadza to do braku możliwości zajścia w ciążę i planowania macierzyństwa. Należy pamiętać również, że wszystkie tzw. nieprawidłowe działania antykoncepcji wynikają najczęściej z nieprawidłowego przyjmowania tabletek antykoncepcyjnych. Chodzi mi tu o nieterminowe przyjmowanie, zapominanie lub np. to, że w czasie przyjmowania tabletek nastapiła biegunka i tabletka nie wchłonęła się. Efektem finalnym jest wtedy brak skuteczności metody antykoncepcji. Natomiast przyjmowana prawidłowo, zgodnie z zaleceniem lekarza tabletka antykoncepcyjna, zgodnie z zaleceniami, powinna być prawie 100% skuteczna.
Jak długa może być przerwa między kolejnymi opakowaniami pigułek antykoncepcyjnych? Czy w ogóle taka przerwa jest dopuszczalna?
Jest to bardzo zasadne pytanie, bo teraz na świecie bardzo się to zmieniło. Kiedyś, przed wieloma laty dysponowaliśmy jedynie tabletkami podawanymi w systemie 21/7 (21 dni przyjmowania, 7 dni przerwy i 8 dnia kolejna tabletka). Teraz dysponujemy tabletkami w systemie 28 i 28, czyli przyjmowanymi non stop. Oczywiście, jak panie wiedzą tabletki są różnokolorowe, dlatego, że część z nich to są tabletki aktywne, a część z nich – zazwyczaj białe – są to tabletki placebo, nie zawierające leku. Producenci skrócili przerwę, ta przerwa wynosi teraz 2 albo 4 dni, to jest system 24+4 albo 26+2. W związku z tym, po pierwsze wzrosła skuteczność antykoncepcji – w poprzednim systemie jeśli zapomnimy o pierwszej tabletce ( czyli tej z ósmego dnia) mamy już kilkanaście procent ryzyka i może dojść do odblokowania owulacji – jeżeli stosunek odbył się w tym terminie ciąża staje się możliwa. W przypadku tabletek 26+2 i 24+4 zapomnienie o wzieciu jednej tabletki nie zwiększa tak ryzyka – jest ono równe zeru. Jaki to ma plus dla pacjentek? Skuteczniejsze dawkowanie preparatu; krótsza przerwa skutkuje słabszymi objawami towarzyszącymi odstawieniu tabletek i pacjentki czują się ogólnie lepiej. Zwiększa się także bezpieczeństwo zażywania leku, bo stosujemy coraz doskonalsze hormony i ich stężenie jest coraz mniejsze.
Pamiętajmy: niezależnie od tego, leki antykoncepcyjne przyjmujemy zgodnie z zaleceniem lekarza, nie modyfikujemy dawkowania, nie przyjmujemy wtedy, kiedy chcemy. Jeżeli chcemy lub musimy skrócić przerwę między opakowaniami czy wyeliminować krwawienie menstruacyjne, proszę udać się po poradę do lekarza. Nie róbmy tego samodzielnie.
Zapomniałam pigułki – co robić?
Generalnie należy pamiętać, że skuteczność antykoncepcji hormonalnej zależy od tego czy dobrze stosujemy tabletki, czy nie zapominamy o przyjęciu kolejnej. Jeżeli zapomnimy ją przyjąć to wszystko zależy od tego jaki czas upłynął od przyjęcia poprzedniej. Postępujemy w zależności od tego czy ten czas jest krótszy bądź dłuższy od 12 godzin.
Jeżeli pacjentka ma jakieś wątpliwości to należy skonsultować się z lekarzem. Warto zwrócić uwagę na ulotkę – na niej są niezbędne informacje. Jeżeli upłynęło mniej niż 12 godzin od przyjęcia tabletki, to należy ją jak najszybciej zażyć, a kolejną w terminie w którym powinna być zażyta.
Jeżeli ten czas od przyjęcia poprzedniej tabletki jest dłuższy niż 12 godzin, to powinno się zrezygnować z tej i przyjąć następną w normalnym czasie oraz dodatkowo się zabezpieczać.
Hormony żeńskie.
Estrogeny – grupa hormonów płciowych wydzielanych przez przysadke mózgową, do których zalicza się estradiol, estron i estriol. Wytwarzane sa z cholesterolu, a syntetyzowane w jajnikach. Estron jest ponadto wytwarzany przez komórki tkanki tłuszczowej ( dobra wiadomość – nie wolno się za bardzo odchudzić!) Estrogeny odpowiadają za wytworzenie żeńskich narządów płciowych I piersi, typowa budowę ciała I owłosienie, a także za popęd płciowy. Mają znaczny wpływ na psychikę ( co wie każda kobieta przechodząca menopauzę). Estrogeny regulują cykl miesiączkowy, reguluja gospodarkę wapniową (dlatego spadek ich poziomu grozi osteoporozą), zwiększa krzepliwość krwi. Niedobór estrogenów wywołuje zaburzenia miesiączkowania, niepłodność. Z kolei nadmiar także zaburza miesiaczkowanie, prawdopodobienstwo zakrzepów, obrzęki, przybieranie na wadze, powiększenie piersi, migreny, obniżenie samopoczucia.
Progesteron (luteina) – hormon wytwarzany m.in. przez łożysko. Umożliwa zagnieżdżenie zarodka w błonie śłuzowej macicy I podtrzymanie ciązy. Ponadto progesteron ułatwia owulację.
Androgeny – u kobiet występują w mniejszym stężeniu niż u mężczyzn; produkowane są przez jajniki I korę nadnerczy. To one inicjują proces dojrzewania. Generalnie odpowiadają za wygląd skóry, ich niewłaściwy poziom skutkuje koszmarem młodego człowieka:trądzikiem. Androgeny odpowiadają tez za popęd seksualny. Niedobór androgenów obniża samopoczucie, samoocenę I zainteresowanie seskem. Nadmiar powoduje zmiany sylwetki, nadmierne owłosienie.
Nadmiar androgenów bywa skutkiem zespołu jajników policystycznych
Ginekolodzy Jacek Tulimowski i Beata Strelińska wyjaśniają jak działają pigułki antykoncepcyjne, jak powinno się je przyjmować by były jak najskuteczniejsze i co się stanie jeżeli o pigułce zapomnimy.
Dodaj komentarz