Kwalifikacja do IVF odbywa się według precyzyjnych kryteriów
Procedury są bardzo szczegółowo zaplanowane i podzielone na etapy. Wbrew powszechnym wyobrażeniom zapłodnienie pozaustrojowe nie jest usługą ” na życzenie
Jak w przypadku każdej choroby, tak i w niepłodności do każdego rodzaju terapii potrzebne są wskazania. W przypadku leczenia metodą in vitro mamy wskazania bezwzględne i wskazania względne.
Wskazania bezwzględne
Wskazania bezwzględne są to sytuacje kliniczne, które nie wzbudzają wątpliwości ani dyskusji. Dotyczą pary, która nie może uzyskać ciąży w żaden inny niż IVF sposób. Mowa m. in o przypadkach kiedy kobieta jest pozbawiona jajowodów lub obydwa jajowody ma niedrożne i o mężczyznach ze skrajnie niskimi parametrami nasienia. Czasami plemników w nasieniu nie ma w ogóle i trzeba sięgać do plemników uzyskanych metodą biopsji jądra – w takiej sytuacji zapłodnienie naturalne nie wchodzi w grę i możemy z miejsca, po diagnostyce, od razu proponować leczenie in vitro.
Wskazania względne: odwracalne przyczyny niepłodności
W pozostałych przypadkach zapłodnienie in vitro jest metodą ostatniej szansy. Dopiero po wykorzystaniu wszystkich dostępnych metod leczenia i po stwierdzeniu ich nieskuteczności proponuje się pacjentom leczenie metodą in vitro. Rodzaj leczenia jest zależny od przyczyny niepłodności: przy zaburzeniach owulacji w pierwszej kolejności pacjentce proponuje się stymulację owulacji lekami farmakologicznymi. W przypadku patologii macicy znajduje się często odwracalne przyczyny niepłodności, które można trwale znieść przez operację. Przy stwierdzeniu przegrody macicy usuwa się ją histeroskopowo i zabieg zazwyczaj przywraca płodność. Podobnie w przypadku polipów endometrium czy mięśniaków macicy.
Dyskretnie obniżone parametry nasienia
Trochę trudniej jest z mężczyznami z dyskretnie obniżonymi parametrami nasienia. Leczenie zachowawcze czyli farmakologiczne jest dosyć trudne i rzadko przynosi spodziewane efekty. Jednocześnie należy pamiętać, że ten spodziewany efekt to nie jest tylko poprawa parametrów nasienia, ale przede wszystkim ciąża. W męskiej niepłodności także istnieją metody operacyjne jak w przypadku leczenie żylaków powrózka nasiennego. Natomiast często w przypadku niepłodności męskiej musimy sięgnąć do metod rozrodu wspomaganego medycznie i w pierwszej kolejności sięgamy po inseminację czyli mniej inwazyjną, relatywnie prostą metodą dającą szansę na zapłodnienie.
Inseminacja
Zabieg inseminacji polega na wprowadzeniu wcześniej przygotowanego nasienia do macicy kobiety na krótko – najlepiej na kilka godzin – przed spodziewaną owulacją. Oczywiście, rzadko udaje się aż tak precyzyjnie monitorować cykl pacjentki, ale nasienie zależnie od swojej jakości może funkcjonować w drogach rodnych kobiety nawet kilka dni. Zatem zabiegu wykonany dwa lub trzy dni przed owulacją również może dać efekty.
Przebieg inseminacji
Zgodnie z procedurą pacjent oddaje nasienie jak do badania, po czym to nasienie jest odpowiednio przygotowywane i preparowane przez embriologa w laboratorium. Jego zadaniem jest oczyszczenie i izolowanie żywych plemników o prawidłowej morfologii i ruchliwości. Dodatkowo plemniki są zawieszane w podłożu, które im dodaje energii, a więc zaczynają się znacznie lepiej poruszać, co je “aktywuje”. Mocno zagęszczona zawiesina plemników, o małej pojemności 0,4 – 0,5 mililitra jest podawana poprzez kanał szyjki macicy do jamy macicy. W ten sposób omija się część drogi, którą plemniki muszą pokonać przy współżyciu naturalnym i po zaledwie kilku minutach znajdują się w obu jajowodach w liczbie, w której raczej nie mają szans się znaleźć przy współżyciu naturalnym. Dzięki temu statystycznie wzrasta szansa na spotkania komórki jajowej i plemnika i co za tym idzie – zapłodnienia.
Jeśli nie uda się za pierwszym razem
Zgodzie z zaleceniami PTMRiE czyli Polskiego Towarzystwa Medycyny Rozrodu i Embriologii zalecane jest wykonanie maksymalnie sześciu cykli inseminacji. Jeżeli po sześciu próbach ciąża się nie pojawia, to uprawnia to lekarza do zaproponowania parze leczenia metodą zapłodnienia pozaustrojowego. Ostateczna decyzja zawsze należy do pacjentów. Są pary które tego typu leczenia nie akceptują i w takim wypadku inseminacji można wykonywać więcej. Najczęściej ciąża się pojawia po tych sześciu cyklach, zdarza się także w siódmym i ósmym cyklu, ale są to dosyć rzadkie wypadki.
In vitro – cóż to takiego, z czym tak często spotykamy się w życiu codziennym chociażby w rozmowach ważnych osób tego świata nad finansowaniem takich oto zabiegów medycznych. Rozpatrzmy sprawę nieco inaczej. Oto na forach internetowych młoda pani daje ogłoszenie, w którym zawiadamia, że chce mieć potomstwo metodą in vitro. Niby wszystko wygląda pięknie, tyle, że odpowiedź daje wiele do myślenia. Do tej pani zgłasza się jakaś setka panów. Wszyscy napierają się, że chcą być dawcami dla tej jednej pani. Powstaje pytanie: jak to wygląda: jedna pani i taka ilość proszących się o audiencję panów… Pierwszy panem był prawiczek 18-letni, który błagał o anonimowość, by mamusia nie dowiedziała się w jakich okolicznościach miałby stracić cnotę. Drugim był 60-letni profesor z Uniwersytetu, który przyznał się, że miał żony powyżej dziurek w nosie i po prostu chciał sobie odreagować. Zgłosiły się także podmiejskie pijaczki myśląc, że może pani postawi im coś do napicia się (może wino marki wino warte lichą cenę???). Ostateczną grupą i to dość liczną byli ci, którzy sprawę in vitro pomylili z agencją towarzyską… Po dwóch tygodniach owa pani dała drugie ogłoszenie w sprawie in vitro. Zgłosiło się tym razem około 60 osób – wszyscy reprezentowali zasadniczo podobne poglądy jak poprzednio. Tylko taki jeden Franek okazał się osobą godną zaufania – dwumetrowy, porządnie ubrany, podobno student. Doszło więc do spotkania w eleganckim, drogim hotelu. W tym miejscu powstała jedna wielka klapa. Ów chłopak zobaczywszy swoją znajomą prosto z mostu i to od razu zażądał grubszą kwotę pieniędzy, syty obiad, do tego podwieczorek, a na koniec tę zasadniczą sprawę związaną z in vitro. Kobieta jak to usłyszała to najpierw oniemiała. Przecież wszyscy wiedzieli kto w ostateczności za wszystko zapłaci. A tutaj taka “podmiejska kultura”… Pani wytłumaczyła chłopakowi, że powinien przyjść ładnie z kwiatkami do pani i być bardziej uprzejmy tak jak na pierwszej randce. To jednak nie podziałało, gdyż strony rozeszły się szybko każda w swoją stronę. Drugi przypadek dotyczący in vitro był jeszcze lepszy. Panienka w markecie spotkała się z chłopakiem z sprawie in vitro i od razu doszło do kłótni, gdyż okazało się, że pani znała się z tym panem z sąsiedztwa i powstała heca, czy żona owego pana wie komu on ofiarowuje swoje komórki genetyczne… Dalej z kontekstu sprawy wynikało, że przekazanie owych komórek rozrodczych miało dokonać się w owym markecie prawdopodobnie w toalecie i to w dwojaki sposób (naturalnie lub za pomocą kubełka). Z kłótni wynikało, że strony nie mogły dojść do porozumienia kto z kim ma wejść do damskiej toalety, by udzielić należytej pomocy medycznej… Osoby postronne pouciekały śmiejąc się pod nosem. Powstaje jednak pytanie: czy w tych przypadkach nie mamy do czynienie z parodią z metody in vitro, która mówi nam w końcu o poczęciu ludzkiego życia. Ci ludzie, którzy tak traktują sprawę in vitro zapomnieli czym jest sakralizacja ludzkiego ciała w takim momencie. To nawet zwierzęta zachowałby się w takiej sytuacji dostojniej. Z drugiej strony nie dziwmy się temu. Amerykańska wolność wielu wyrzuciła z głowy to co jest religijną mądrością płynącą ze Wschodu.