Żałoba – jest przeżyciem intymnym i bardzo indywidualnym. Każdy ma prawo przeżyć ją inaczej, nie poddaje się też hierarchiom
Żałoba doczekała się wielu opracowań naukowych, schematów, systematyzacji. A czym ona dokładnie jest?
Anja Franczak – towarzyszka w żałobie , autorka bloga Sprawy Ostateczne / www.anjafranczak.com / www.sprawyostateczne.pl
Istnieją różne teoretyczne modele, które mogą nam pomóc zrozumieć co to jest żałoba i jak przebiega.
Fazy żałoby
Prawie każdy słyszał, że żałoba ma różne fazy. Teoria fazowości powstała w latach 60-tych XX w. ale dzisiaj psychologia uważa, że ten model nie do końca pokrywa się z rzeczywistym doświadczeniem żałoby. Teoria o fazach sugeruje, że żałoba ma jakiś linearny przebieg: najpierw odczuwamy jedno, potem zaś co innego, a na końcu procesu jest jakiś rodzaj akceptacji. Kiedy pytam osoby w żałobie czy faktycznie tak to wygląda, to rzadko otrzymuję odpowiedź twierdzącą.
Mieszanina emocji
Odczuwanie żałoby to często bardzo chaotyczny proces. Dzisiaj najbardziej popularne są takie teoretyczne modele, które opisują różne obszary żałoby przebiegające równolegle. A więc jednocześnie są wszystkie te emocje, z. którymi musimy sobie poradzić, a z drugiej strony trzeba się dostosować praktycznie do życie bez tej osoby, której teraz nam brakuje.
Każda żałoba jest inna
Żałoba to sprawa bardzo indywidualna, jest tyle rodzajów żałoby ilu jest ludzi na świecie. Proces żałoby jest badany przez psychologów od ponad 100 lat.Bo żałoba to coś, co prędzej czy później dotyczy każdego z nas, każdy z nas będzie kiedyś skonfrontowany ze stratą i postawiony przed wyzwaniem życia bez cennej osoby.
Wspólne doświadczenia
Są pewne doświadczenia, które się powtarzają u wielu osób. Należy do nich głęboki smutek, albo poczucie winy. Są pewne zachowania, emocje albo myśli, które są udziałem wielu osób i na tej podstawie powstają różne teorie i modele żałoby. Dzięki nim możemy zyskać pewną orientację w tym procesie, ale nie tłumaczą go. Teoretyczne modele mają wartość tylko wtedy, jeżeli pomogą nam w osobistym doświadczeniu, zainspirują nas.
Pułapka powinności
Jest takie zagrożenie, że analizując którąś teorię nabieramy przekonania, że nasza żałoba powinna przebiegać według jej schematu: najpierw szok, potem agresja. Takie myślenie jest niebezpieczne, bo możemy uznać, że coś przeżywamy niewłaściwie. A żałoba jest inna u każdego człowieka.
Ile trwa żałoba?
Wokół kwestii ile trwa żałoba narosło wiele mitów i nieporozumień. Jednym z nich jest pogląd, że żałoba trwa rok, a to nie jest prawda. Osoby, które straciły kogoś bardzo bliskiego – dziecko, partner, rodzic są zazwyczaj w żałobie znacznie dłużej. Co to znaczy? Nie jest taka, że przez lata ci ludzie są wyłącznie w rozpaczy. Na początku tak będzie, ale w żałobie pojawia się cały wachlarz emocji. Będą więc momenty, w których ból jest przerażający i nawraca falami. Na początku żałoby te fale są bardzo silne i bardzo częste – wydaje nam się, że boli nas bez przerwy. Z czasem odstępy między falami wydłużają się, siłą uderzeń łagodnieje. Po jakimś czasie fale częściej pojawiają bardzo rzadko, niemal zanikają, ale nigdy nie znikają całkiem. Moim zdaniem nie ma takiego momentu, w którym żałoba się nagle kończy – ona zostanie zintegrowana z naszym życiem.
Żałoba to nie choroba
Żałoba nie jest chorobą, ale naturalną zdrową reakcją na stratę. Ta reakcja ma wiele poziomów – przeżywamy ją na poziomie emocjonalnym, na poziomie myśli i zachowań, na poziomie ciała. Nasze emocje nie są w głowie, one wyrażają się poprzez ciało. Osoby w żałobie często odczuwają różne symptomy fizyczne takie jak: zaburzenie snu, zaburzenia apetytu, zaburzenie seksualności etc. To wszystko są części żałoby.
Obszary żałoby
Żałoba ma różne obszary. Z jednej strony dotyka nas indywidualnie jako osobę z własnym doświadczeniem i światem wewnętrznym, ale często ż ma efekty w naszym życiu socjalnym. Często przecież jest tak, że inni ludzie nie wiedzą jak się wobec nas zachować. Wiele osób w żałobie doświadcza pewnego rodzaju samotności, bo otoczenie boi się nawiązać kontakt. Żałoba ma też bardzo istotny poziom społeczny.
Dodaj komentarz